Bzhedug Adyghe dialect
Native to	Republic of Adygea, Biga
Ethnicity	Bzhedugs
Language family	Northwest Caucasian Circassian Adyghe Bzhedug Adyghe dialect
Language codes
ISO 639-3	–
Glottolog	bezh1247

The Bzhedug dialect (Adyghe: Бжъэдыгъубзэ) is a dialect of Adyghe.^[1] The Bzhedug dialect is spoken by the Bzhedugs who live mostly in Adygea and Biga.

Phonology

Dropped consonants

In the Bzhedug dialect (as in the Northern Shapsug dialect) in some cases the consonants н [n], м [m] and р [r] are dropped and are not pronounced.^[2]

• The consonant м [m] is dropped before bilabial stops б [b], п [p], пI [pʼ] :

Meaning	Bzhedug		Standard Adyghe		Kabardian
	Cyrillic	IPA	Cyrillic	IPA	Cyrillic	IPA
calm	сабыр	saːbər	самбыр	saːmbər	самбыр	saːmbər
Saturday	шэбэт	ʃabat	шэмбэт	ʃambat	щэбэт	ɕabat
finger	Iэхъуабэ	ʔaχʷaːba	Iэхъуамбэ	ʔaχʷaːmba	Iэпхъуамбэ	ʔapχʷaːmba
toe	лъэхъуабэ	ɬaχʷaːba	лъэхъуамбэ	ɬaχʷaːmba	лъэпхъуамбэ	ɬapχʷaːmba
wide	шъуабгъо	ʃʷaːbʁʷa	шъуамбгъо	ʃʷaːmbʁʷa	фабгъуэ	faːbʁʷa
peel	шъуапIэ	ʃʷaːpʼa	шъуампIэ	ʃʷaːmpʼa	фампIэ	faːmpʼa
board	пхъэбгъу	pχabʁʷ	пхъэмбгъу	pχambʁʷ	пхъэбгъу	pχabʁʷ
worm	хьэблыу	ħabləw	хьамлыу	ħaːmɮəw	хьэмбылыу	ħambəɮəw

• The consonant н [n] is dropped before postalveolar affricates дж [d͡ʒ], ч [t͡ʃ], кI [t͡ʃʼ] and before alveolar stops д [d], т [t], тI [tʼ] :

Meaning	Bzhedug		Standard Adyghe		Kabardian
	Cyrillic	IPA	Cyrillic	IPA	Cyrillic	IPA
egg	кIэкIэ	t͡ʃʼat͡ʃʼa	кIэнкIэ	t͡ʃant͡ʃa	джэдыкӏэ	d͡ʒadət͡ʃʼa
sweat	пкIатIэ	pt͡ʃʼaːtʼa	пкIантIэ	pt͡ʃʼaːntʼa	пщIантIэ	pɕʼaːntʼa
flue pipe	оджэкъ	wad͡ʒaq	онджэкъ	wand͡ʒaq	уэнжакъ	wanžaq
rice	пыдж	pəd͡ʒ	пындж	pənd͡ʒ	пынжь	pənʑ
pillow	шъхьатэ	ʂħaːta	шъхьантэ	ʂħaːnta	щхьэнтэ	ɕħanta
pants	гъочэдж	ʁʷat͡ʃad͡ʒ	гъончэдж	ʁʷant͡ʃad͡ʒ	гъуэншэдж	ʁʷanʃad͡ʒ
fast	псыкIэ	psət͡ʃʼa	псынкIэ	psənt͡ʃʼa	псынщIэ	psənɕʼa
shovel	хьацэ	ħaːt͡sa	хьанцэ	ħaːnt͡sa	хьэнцэ	ħant͡sa
blue	шхъуатIэ	ʃχʷaːtʼa	шхъуантIэ	ʃχʷaːntʼa	шхъуантIэ	ʃχʷaːntʼa
key	IукIыбзэ	ʔʷət͡ʃʼəbza	IункIыбзэ	ʔʷənt͡ʃəbza	IункIыбзэ	ʔʷənt͡ʃəbza
vein	лъытфэ	ɬətfa	лъынтфэ	ɬəntfa	лъынтхуэ	ɬəntxʷa
heavy	отэгъу	wataʁʷ	онтэгъу	wantaʁʷ	уэндэгъу	wandaʁʷ
knee	лъэгуаджэ	ɬaɡʷaːd͡ʒa	лъэгуанджэ	ɬaɡʷaːnd͡ʒa	лъэгуажьэ	ɬaɡʷaːʑa
butterfly	хьапIырашъу	ħapˈəpaʃʷ	хьампIырашъу	ħampˈəpaʃʷ	хьэндырабгъуэ	ħandəraːbʁʷa
noise	жъот	ʒʷat	жъонт	ʒʷant
peanuts	чIыдэ	t͡ʃʼəda	чIындэ	t͡ʃʼənda	щIыдэ	ɕʼəda
chair	пхъэтIэкIу	pχatʼakʷʼ	пхъэнтIэкIу	pχantʼakʷʼ	пхъэнтIэкIу	pχantʼakʷʼ

Aspirated consonants

In the Bzhedug dialect (Like the Shapsug dialect) there exist a series of aspirated consonants (/pʰ/ /tʰ/ /ʃʰ/ /t͡sʰ/ /t͡ʃʰ/ /t͡ʂʰ/ /t͡ɕʰʷ/ /kʰʷ/ /qʰ/ /qʰʷ/) that became plain consonants in other dialects :

• Bzhedug пʰ [pʰ] ↔ п [p] in other dialects :

Word	Adyghe				Kabardian
	Bzhedug		Temirgoy and Abzakh
	IPA	Cyrillic	IPA	Cyrillic	IPA	Cyrillic
sharp	pʰaːpt͡sʼa	пʰапцIэ	paːpt͡sʼa	папцIэ	paːpsʼa	paːpt͡sʼa
arrogant	pʰaːɣaⓘ	пʰагэ	paːɣa	пагэ	paːɣa	пагэ
nose	pʰaⓘ	пʰэ	pa	пэ	pa	пэ

• Bzhedug тʰ [tʰ] ↔ т [t] in other dialects :

Word	Adyghe				Kabardian
	Bzhedug		Temirgoy and Abzakh
	IPA	Cyrillic	IPA	Cyrillic	IPA	Cyrillic
respect	pχaːtʰaⓘ	пхъатʰэ	pχaːta	пхъатэ	–	–
to give	jatʰən	етʰын	jatən	етын	jatən	етын
to take	ʃtʰan	штʰэн	ʃtan	штэн	ɕtan	щтэн
on	tʰajt	тʰет	tajt	тет	tat	тет
smooth	t͡sʼaːʂʷtʰa	цIашъутʰэ	t͡sʼaːʃʷta	цIашъутэ	t͡sʼaːfta	цIафтэ
to afraid	ɕtʰan	щтʰэн	ɕtan	щтэн	ɕtan	щтэн
pillow	ʂħaːntʰaⓘ	шъхьантʰэ	ʂħaːnta	шъхьантэ	ɕħaːta	щхьатэ

• Bzhedug цʰ [t͡sʰ] ↔ ц [t͡s] in other dialects :

Word	Adyghe				Kabardian
	Bzhedug		Temirgoy and Abzakh
	IPA	Cyrillic	IPA	Cyrillic	IPA	Cyrillic
wool	t͡sʰəⓘ	цʰы	t͡sə	цы	t͡sə	цы
eyelash	nabzət͡sʰ	нэбзыцʰ	nabzət͡s	нэбзыц	nabʒət͡s	нэбжьыц

• Bzhedug шʰ [ʃʰ] ↔ щ [ɕ] in other Adyghe dialects :

Word	Adyghe				Kabardian
	Bzhedug		Temirgoy and Abzakh
	IPA	Cyrillic	IPA	Cyrillic	IPA	Cyrillic
milk	ʃʰaⓘ	шʰэ	ɕa	щэ	ʃa	шэ
lame	ɬaːʃʰaⓘ	лъашʰэ	ɬaːɕa	лъащэ	ɬaːʃa	лъашэ
salt	ʃʰəʁʷⓘ	шʰыгъу	ɕəʁʷ	щыгъу	ʃəʁʷ	шыгъу
cloud	pʃʰa	пшʰэ	pɕa	пщэ	pʃa	пшэ
pus	ʃʰənəⓘ	шʰыны	ɕənə	щыны	ʃən	шын
accordion	pʃʰənaⓘ	пшʰынэ	pɕəna	пщынэ	pʃəna	пшынэ
fat	pʃʰarəⓘ	пшʰэры	pɕarə	пщэры	pʃar	пшэр
wax	ʃʰafəⓘ	шʰэфы	ʃafə	шэфы	ʃaxʷə	шэху
horse	ʃʰə	шʰы	ʃə	шы	ʃə	шы
sand	pʃʰaːχʷaⓘ	пшʰахъо	pʃaːχʷa	пшахъо	pʃaːχʷa	пшахъуэ
story	pʃʰəsaⓘ	пшʰысэ	pʃəsa	пшысэ	pʃəsa	пшысэ

Zdroj:https://en.wikipedia.org?pojem=Bzhedug_Adyghe_dialect
Text je dostupný za podmienok Creative Commons Attribution/Share-Alike License 3.0 Unported; prípadne za ďalších podmienok. Podrobnejšie informácie nájdete na stránke Podmienky použitia.

---